Przemysław Tomalski, Aleksandra Dopierała Rozwój funkcjonalny mózgu na przykładzie korowych mechanizmów percepcji twarzy i mowy u niemowląt

Abstrakt

Percepcja mowy obejmuje informacje pochodzące z wielu zmysłów. Integracja informacji polimodalnych jest jednym z procesów składowych przetwarzania języka i ma istotne znaczenie dla percepcji mowy nie tylko w dorosłości, ale także od pierwszych miesięcy życia. W niniejszym artykule prezentujemy wybiórczy przegląd najważniejszych badań nad mózgowymi korelatami percepcji twarzy i mowy w pierwszym roku życia. Stanowią one ilustrację tego, jak wczesne do- świadczenia percepcyjne kształtują funkcje mózgu w odniesieniu do istotnych bodźców społecznych o charakterze polimodalnym. W artykule przedstawiamy zmiany koncepcji organizacji funkcji mózgu w ostatnich dekadach, a także znaczenie procesów rozwoju dla rozumienia sposobu wyłaniania się specyfiki funkcjonalnej kory mózgowej. Następnie omawiamy zachodzące równolegle w rozwoju procesy ograniczania biegłości percepcyjnej dla twarzy i dźwięków mowy oraz ich korelaty mózgowe. Na koniec przybliżamy badania wspierające tezę, że rozwój funkcjonalny kory prowadzi do wyłaniania się polimodalnych reprezentacji bodź- ców społecznych w mózgu już we wczesnym dzieciństwie.

Słowa kluczowe: rozwój funkcjonalny mózgu, niemowlę, mowa, percepcja twarzy, percepcja polimodalna, ograniczanie biegłości percepcyjnej