Agata Borzyszkowska Forgiveness in psychology and its importance for human functioning in adulthood - a variety of approaches

Abstrakt

Przebaczenie jest wielowymiarowym i interdyscyplinarnym konstruktem badanym i omawianym w wielu naukach – filozofii, politologii, socjologii, antropologii i psychologii. W psychologii jest ono różnie pojmowane przez przedstawicieli różnych nurtów teoretycznych. W psychoanalizie i nurcie relacji z obiektem przebaczenie jest uważane za efekt procesu psychoanalitycznego, a zdolność do przebaczania za pozytywny efekt rozwojowy (jako osiągnięcie zdolności tolerowania ambiwalencji wobec obiektu i siebie oraz ukształtowanie superego). W psychologii egzystencjalnej przebaczenie jest traktowane jako sposób leczenia ran i w ten sposób nadawania sensu życiu. Nurt poznawczy koncentruje się na przekonaniach, myślach i emocjach, które odnoszą się do osoby skrzywdzonej, osoby wyrządzającej krzywdę i krzywdzie. Omawiany jest również temat odpowiedzialności, intencji sprawcy i znaczenia traumy w życiu ofiary. W koncepcji McCollugh i współpracowników przebaczenie jest definiowane jako wszelkie prospołeczne zmiany związane z osobą, która krzywdzi, co sytuuje je ze sferze motywacyjnej, a nie behawioralnej.

Słowa kluczowe: przebaczenie, dorosłość, teoria relacji z obiektem, psychologia poznawcza