Ilona Bidzan-Bluma Propozycja polskiej terminologii klasyfikacji sportów przydatnej w psychologicznych badaniach funkcji poznawczych sportowców

Abstrakt

Jedną z koncepcji teoretycznych wykorzystywaną w badaniach sprawdzających m.in. funkcjonowanie poznawcze w zależności od rodzaju uprawianego sportu jest klasyfikacja sportów Poultona i Knapp ze względu na ich charakter. W przypadku sportów charakteryzujących się „open-skill exercise” (OSE) ważnym czynnikiem jest wykonywanie reakcji motorycznych w odpowiedzi na ciągle zmieniające się wymogi środowiska. Natomiast sporty „closed-skill exercise” (CSE) charakteryzuje stałe środowisko i wymagające doskonalenia reakcje motoryczne bez ciągłego analizowania bodźców zewnętrznych.

Brak ujednoliconej terminologii wykorzystywanej w języku polskim skłania do jej zaproponowania. Propozycje terminologiczne zostały utworzone przez ekspertów składających się ze specjalistów wybranych ze względu na ich kompetencje merytoryczne i językowe. Natomiast grupa sędziów kompetentnych miała za zadanie ocenę przedstawionych propozycji terminologicznych. Propozycje uszeregowano od najbardziej do najmniej pasującego określenia, a następnie za pomocą współczynnika zgodności Kendalla obliczono zgodność sędziów kompetentnych. Sędziowie byli umiarkowanie zgodni w swoich ocenach (W = ,56; p < ,05) w przypadku OSE i (W = ,52; p < ,05) w przypadku CSE. Dla sportów „open-skill exercise” zaproponowano termin sport interakcyjny, zaś w przypadku „closed -skill exercise” – sport nieinterakcyjny.

Słowa kluczowe: funkcje poznawcze, psychologia sportu, OSE, CSE, terminologia