Łukasz Nikel Controlled and autonomous motivation in elementary school: the role of big five personality traits and shyness

Abstrakt

Motywację szkolną według teorii autodeterminacji wyjaśnia się najczęściej poprzez czynniki zewnętrzne, sytuacyjne. Niewiele jednak wiadomo na temat wyjaśniania takiej motywacji poprzez czynniki wewnętrzne, osobowościowe. Celem badania było poszerzenie wiedzy o motywacji szkolnej za pomocą cech osobowości według Wielkiej Piątki oraz nieśmiałości. W badaniu wzięło udział 400 dzieci w wieku od 8 do 12 lat ze szkół podstawowych. Dzieci wypełniły kwestionariusze badające motywację szkolną, cechy osobowości oraz nieśmiałość. Pośród uzyskanych wyników motywacja kontrolowana była głównie wyjaśniana za pomocą neurotyzmu, a motywacja autonomiczna – za pomocą ugodowości, otwartości na doświadczenia i sumienności. Ogólna nerwowość (podskala neurotyzmu) była dodatnio powiązana z amotywacją i motywacją kontrolowaną, a ujemnie – z motywacją wewnętrzną. Nieśmiałość była pozytywnie powiązana z motywacją kontrolowaną. Ponadto w zależności od poziomu ogólnej nerwowości i poziomu introwersji (podskala ekstrawersji) związek pomiędzy nieśmiałością a motywacją kontrolowaną ulegał istotnej zmianie i był nieistotny zarówno przy niskim poziomie ogólnej nerwowości, jak i introwersji. Wykazano pewne różnice w zależności od typów nieśmiałości: nieśmiałość introwertywna charakteryzowała się wyższą amotywacją i niższą motywacją autonomiczną niż nieśmiałość społeczna. Omówiono wyniki i ich implikacje.

Słowa kluczowe: motywacja szkolna, motywacja autonomiczna, motywacja kontrolowana, cechy osobowości, nieśmiałość