Martyna Stasiorowska, Elżbieta Rydz Samowspółczucie a style radzenia sobie ze stresem i samostygmatyzacją związana z poszukiwaniem pomocy psychologicznej u adolescentów

Abstrakt

Celem przeprowadzonych badań była psychologiczna analiza stylów radzenia sobie ze stresem oraz zjawiska samostygmatyzacji związanej z poszukiwaniem i korzystaniem z pomocy psychologicznej (self-stigma associated with seeking  psychological  help) u młodzieży licealnej oraz ich powiązań z poziomem współczucia/troski skierowanej do siebie (self-compassion). Teoretyczną podstawą badań są koncepcje: stylów radzenia sobie ze stresem autorstwa Endlera i Parkera (1990), samostygmatyzacji związanej z poszukiwaniem pomocy psychologicznej Vogela, Wade’a i Haake’a (2006), a także koncepcja samowspółczucia (troski o siebie, self-compassion) autorstwa Neff (Neff, Hsieh, Dejitterat, 2005; Neff, 2012). Dotychczasowe badania prowadzone wśród osób dorosłych wykazały występowanie związków pomiędzy stylami radzenia sobie ze stresem i samowspółczuciem (Neff, 2004; Neff, Hsieh, Dejitterat, 2005; Sirois, Molnar, Hirsch, 2015; Chishima i in., 2018; Daniel-Sielańczyk, Życińska, Bąk-Sosnowska, 2019), a także powiązania pomiędzy samostygmatyzacją w poszukiwaniu pomocy psychologicznej i samowspółczuciem (Heath i in., 2018; Booth i in., 2019). W niniejszym badaniu podjęto próbę sprawdzenia, czy takie związki uwidocznią się wśród osób w okresie adolescencji. Do weryfikacji hipotez użyto Kwestionariusza radzenia sobie w stresujących sytuacjach (The Coping Inventory for Stressful Situations – CISS, Endler, Parker, 1990), Skali samostygmatyzacji związanej z poszukiwaniem pomocy psychologicznej (Self-Stigma  Associated  With  Seeking  Psychological  Help  autorstwa Vogela, Wade’a, Haake’a (2006) i Skróconej skali współczucia wobec siebie autorstwa Neff (Self-Compassion  Scale  –  Short  Form, SCS-SF) (Raes i in., 2011). Badaniami objęto 281osób. Była to młodzież ucząca się w liceach ogólnokształcących, w wieku od 16 do 19 lat. Uzyskano istotne pozytywne korelacje pomiędzy samowspółczuciem a stylem skoncentrowanym na zadaniu r = ,28, p < ,001, negatywne korelacje między samowspółczuciem a stylem radzenia sobie skoncentrowanym na emocjach r = –,58, p < ,001 oraz samowspółczuciem a samostygmatyzacją r = –,25, p < ,001.

Słowa kluczowe: samowspółczucie, style radzenia sobie ze stresem, samostygmatyzacja związana z poszukiwaniem pomocy psychologicznej, adolescencja