Magdalena Szubielska, Anna Szymańska, Paweł Augustynowicz The pilot study on viewing times of artworks and labels and assessment of artworks in a gallery depending on the abstractness of a piece of art*

Abstrakt

W badaniu analizowaliśmy, jak osoby niebędące ekspertami w dziedzinie sztuki odbierają sztukę współczesną w galerii sztuki. Badanie koncentrowało się na wpływie abstrakcyjności kontra figuratywności dzieł sztuki na: czas spędzony na oglądaniu sztuki, czas spędzony na oglądaniu etykiet, oceny estetyczne dzieł sztuki. Badanie zostało przeprowadzone przy użyciu mobilnego okulografu. Zgodnie z hipotezą etykiety dzieł figuratywnych były oglądane krócej niż etykiety dzieł abstrakcyjnych. Z kolei czas oglądania dzieł abstrakcyjnych i reprezentacyjnych nie różnił się. Wyniki te sugerują, że osoby niebędące ekspertami poszukują dodatkowych informacji, które pomagają im interpretować i rozumieć trudne poznawczo dzieła sztuki, takie jak sztuka abstrakcyjna. Ponadto sprawdziliśmy, czy oceny estetyczne (w kategoriach podobania się, zainteresowania, zrozumienia) były wyższe, a emocje estetyczne bardziej pozytywne i intensywne podczas oglądania dzieł sztuki figuratywnej niż abstrakcyjnej. Dzieła figuratywne były oceniane wyżej niż abstrakcyjne tylko na skali pobudzenia (inne porównania nie ujawniły istotnych różnic). Ogólnie rzecz biorąc, nasze wyniki sugerują, że bardziej wymagająca współczesna sztuka abstrakcyjna może być rozumiana i doceniana w takim samym stopniu jak mniej wymagająca sztuka figuratywna – o ile widzom niebędącym ekspertami dostarczone są wskazówki (np. zapisane na etykietach) do samodzielnej eksploracji. Omówiono pewne ograniczenia badania.

Słowa kluczowe: percepcja sztuki, sztuka współczesna, sztuka abstrakcyjna, sztuka figuratywna, wyzwanie poznawcze, czas oglądania, etykiety, emocje estetyczne, sądy estetyczne