Marta Rokosz, Ryszard Poprawa, Katarzyna Tabiś, Maciej Barański, Bianka Lewandowska Analiza zmian w zakresie zaspokojenia i frustracji podstawowych potrzeb psychologicznych oraz stresu i radzenia sobie z nim w pierwszych miesiącach pandemii COVID-19 w 2020 roku wśród kobiet

PDF Pełen tekst

Rocznik: 2021

Tom: XXVI

Numer: 3

Tytuł: Analiza zmian w zakresie zaspokojenia i frustracji podstawowych potrzeb psychologicznych oraz stresu i radzenia sobie z nim w pierwszych miesiącach pandemii COVID-19 w 2020 roku wśród kobiet

Autorzy: Marta Rokosz, Ryszard Poprawa, Katarzyna Tabiś, Maciej Barański, Bianka Lewandowska

PFP: 330–348

DOI: https://doi.org/10.34767/PFP.2021.03.06

Abstrakt

Globalna pandemia COVID-19 była wydarzeniem powodującym liczne deprywacje, zagrożenia oraz konieczność wprowadzenia drastycznych restrykcji. Celem badania było sprawdzenie, czy zmieniało się zaspokojenie i frustracja podstawowych potrzeb psychologicznych, odczuwanie stresu i radzenie sobie z nim wraz z przebiegiem pandemii i zmianami sytuacji społeczno-ekonomicznej. Badanie przeprowadzono na kobietach, które – według dostępnych danych – doświadczały większego stresu i frustracji związanej z sytuacją pandemii. W okresie od marca do maja 2020 roku dwukrotnie w odstępie dwóch miesięcy zbadano on-line 298 ochotniczek (wiek 16–73) za pomocą BPNS&FS Chen i in. (2015), PSS Cohena i in. (1983), COPE Carvera i in. (1989) oraz zestawem pytań związanych specyficznie z pandemią. Stwierdzono wzrost frustracji potrzeb kompetencji i więzi. Obniżył się poziom odczuwanego stresu i wzrosło poczucie bezpieczeństwa. Nasiliły się strategie tłumienia konkurencyjnych działań, pozytywnej reinterpretacji i rozwoju oraz zaprzeczania, natomiast osłabiła się strategia psychicznego uwalnianie się. Zmianom uległo także wiele specyficznych dla sytuacji pandemii strategii radzenia sobie. Pomimo utrzymywania się wysokiego stresu specyficznego, generalnie nastąpił spadek działań prewencyjnych i przestrzegania zasad ochrony przed zakażeniem. Wyniki wskazują na deprymujący i stresujący wpływ sytuacji pandemii na kobiety oraz na dynamiczne zmiany adaptacyjne i radzenia sobie z tą sytuacją.

Słowa kluczowe: COVID-19, kobiety, spostrzegany stres, potrzeby psychologiczne, radzenie sobie