Patrycja Siemiginowska, Krystyna Golonka, Irena Iskra-Golec Wpływ monochromatycznego światła niebieskiego na aktywność EEG – rola elastyczności nawyków snu

Abstrakt

Wzrasta liczba publikacji na temat wpływu monochromatycznego światła niebieskiego (MŚN) na aktywność EEG. Brakuje jednak badań uwzględniających różnice indywidualne związane z działaniem zegara biologicznego na ten efekt. Celem eksperymentu było zbadanie, czy efekt ekspozycji na MŚN emitowane o różnych porach dnia na aktywność EEG może być modyfikowany przez typ okołodobowy (wymiary: elastyczność nawyków snu oraz niezdolność opanowania senności). W eksperymencie naprzemiennym z powtarzanymi pomiarami wzięło udział 30 młodych mężczyzn. Uczestniczyli w sześciu sesjach: trzech w MŚN (460 nm – warunki eksperymentalne) oraz trzech w polichromatycznym świetle białym (PŚB, warunki kontrolne). Sesje miały miejsce rano (7.00–12.20), popołudniem (12.20–17.40) oraz wieczorem (17.40–23.00). Prowadzono pomiary EEG po 30 minutach oraz po 4 godzinach ekspozycji. Do pomiaru różnic indywidualnych posłużył Inwentarz Typu Okołodobowego. Uzyskane wyniki poddano mieszanej analizie wariancji z powtarzanymi pomiarami. Wyróżniono czynniki wewnątrzobiektowe: (1) warunki oświetlenia (MŚN, PŚB), (2) sesja (poranna, popołudniowa, wieczorna), (3) regiony kory mózgowej oraz czynniki międzyobiektowe (elastyczność nawyków snu oraz niezdolność opanowania senności). Uzyskano istotne interakcje warunków oświetlenia i sesji z wymiarem elastyczności nawyków snu po 4 godzinach ekspozycji. U typów o sztywnych nawykach snu (niezależnie od regionu kory mózgowej) w sesji popołudniowej obserwowano wyższą aktywność EEG w zakresie fal delta, teta, alfa1 i beta. Ponadto u typu o sztywnych nawykach snu zaobserwowano w świetle niebieskim w sesji wieczornej w porównaniu ze światłem białym spadek mocy sygnału w zakresie fal teta, alfa1, alfa2 oraz beta. Podsumowując, typ okołodobowy (wymiar: elastyczność nawyków snu) może modyfikować wpływ 4-godzinnej ekspozycji na MŚN na aktywność EEG.

Słowa kluczowe: typ okołodobowy, aktywność EEG, pory dnia, czas ekspozycji, monochromatyczne światło niebieskie