Martyna Kotyśko Sprawozdanie z XXVIII Ogólnopolskiej Konferencji Psychologii Rozwojowej Wielokontekstowość rozwoju: tradycja i nowoczesność (13–15 czerwca 2019, Olsztyn)

Ogólnopolska Konferencja Psychologii Rozwojowej (OKPR) to wydarzenie cykliczne, które można określić jako tradycyjne spotkanie psychologów mających w swoim obszarze zainteresowań rozwój człowieka i towarzyszące mu zmiany.

W dniach 13–15 czerwca 2019 roku na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie odbyła się kolejna, XXVIII OKPR pod hasłem Wielokontekstowość rozwoju: tradycja i nowoczesność. Organizatorami konferencji były Katedra Psychologii Rozwoju i Edukacji Wydziału Nauk Społecznych UWM oraz Polskie Stowarzyszenie Psychologii Rozwoju Człowieka (PSPRC). Prezes PSPRC prof. dr hab. Maria Kielar-Turska przewodniczyła Komitetowi Naukowemu Konferencji, w skład którego weszli dr hab. Dorota Czyżowska, prof. UJ, dr hab. Jan Cieciuch, prof. UKSW, dr hab. Ewa Gurba, prof. UJ, dr hab. Beata Krzywosz-Rynkiewicz, prof. UWM, dr hab. Hanna Liberska, prof. UKW, dr hab. Katarzyna Markiewicz, prof. UMCS, dr hab. Anna Oleszkowicz, prof. UWr, dr hab. Dorota Kubicka, dr hab. Elżbieta Rydz, prof. KUL, dr Magdalena Grabowska oraz dr Magdalena Kosno. Przewodniczącą Komitetu Organizacyjnego Konferencji była dr hab. Beata Krzywosz-Rynkiewicz, prof. UWM. W pracach Komitetu Organizacyjnego uczestniczyli pracownicy Katedry Psychologii Rozwoju i Edukacji WNS UWM razem ze studentami Koła Naukowego Psychologii „Oblicza”. Konferencja była skierowana do psychologów, pedagogów, socjologów i przedstawicieli innych dyscyplin zajmujących się badaniami nad rozwojem człowieka w ciągu życia. Uczestnicy mogli brać aktywny udział (referaty i postery) w tym wydarzeniu.

Główną myślą przewodnią tegorocznej konferencji była technologia, jako wyraz nowoczesności, i jej potencjalny wpływ na rozwój i funkcjonowanie człowieka oraz jego zmiany. Technologia wkracza również w obszar działalności psychologicznej – stanowi element diagnozy, terapii i edukacji, co skłoniło uczestników konferencji do refleksji nad możliwościami pełnego sensownego wykorzystania nowoczesnych technologii w służbie psychologii. Dyskusja uczestników wykazała, że jest możliwe i uzasadnione korzystanie z najnowszych technologii w badaniach naukowych i praktyce psychologicznej.

Konferencja rozpoczęła się uroczystym otwarciem, w trakcie którego głos zabrała Dziekan WNS UWM dr hab. Joanna Ostrouch-Kamińska, prof. UWM, Prezes Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Rozwoju Człowieka prof. dr hab. Maria Kielar-Turska oraz Przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego XXVIII OKPR dr hab. Beata Krzywosz-Rynkiewicz, prof. UWM. W ramach konferencji odbyło się pięć wydarzeń plenarnych: trzy wykłady plenarne, Forum Historyczne oraz Sesja Panelowa.

Pierwszy z wykładów plenarnych, zatytułowany Psychologiczne aspekty korzystania z nowych mediów, wygłosiła dr hab. Agata Błachnio, prof. KUL. W trakcie wystąpienia uczestnicy zostali zapoznani z zagadnieniem uzależnienia od telefonów komórkowych oraz mediów społecznościowych. Profesor Błachnio zaprezentowała również wyniki swoich badań realizowanych w międzynarodowym zespole nad psychologicznymi i kulturowymi aspektami korzystania i uzależnienia od nowych mediów. Drugi wykład plenarny nosił tytuł Uczeń 3.0 w szkole – między medialnym zaczarowaniem a edukacyjnym rozczarowaniem, a jego autorką była dr hab. Marzenna Nowicka, prof. UWM. Wykład podejmował bardzo istotną kwestię dotyczącą edukacji dzieci, które są „cyfrowymi tubylcami”, czyli urodziły się i wychowują w świecie, gdzie technologia jest powszechnie wykorzystywana. Ostatni wykład plenarny pt. Naprawdę nowe wyzwania w rozwoju człowieka. Jak nowoczesne technologie modyfikują zmiany rozwojowe został wygłoszony przez dr hab. Katarzynę Markiewicz, prof. UMCS. Pani Profesor w trakcie wykładu przeanalizowała, jaki wpływ technologia może mieć na przebieg procesów rozwojowych człowieka.

Kolejnym wydarzeniem plenarnym było Forum Historyczne, podczas którego dr hab. Cezary W. Domański, prof. UMCS, przybliżył postać Jana Władysława Dawida w swoim wystąpieniu zatytułowanym Jan Władysław Dawid (1859–1914) – od pozytywizmu do mistycyzmu. W 160. rocznicę urodzin. Profesor Domański przedstawił zarówno osiągnięcia naukowe, jak i życie prywatne Jana Władysława Dawida, próbując nakreślić jego portret psychologiczny.

Ważnym punktem konferencji była Sesja Panelowa nosząca tytuł Logika indywidualnego rozwoju umysłu i osobowości człowieka. Tezy, które zostały poddane dyskusji, opracował dr hab. Adam Niemczyński, prof. GWSH, który jednocześnie był inicjatorem tego wydarzenia. Uczestnikami panelu byli: dr hab. Anna Oleszkowicz, prof. UWr, dr hab. Ewa Gurba, prof. UJ, prof. dr hab. Janusz Trempała oraz dr hab. Jan Cieciuch, prof. UKSW.

Podczas konferencji zostały zorganizowane 3 sympozja, 14 sesji równoległych oraz sesja plakatowa. Pierwsze sympozjum noszące tytuł Kształtowanie się systemu wartości w biegu życia a wychowanie i autokreacja zostało poprowadzone przez dr hab. Marię Czerwińską-Jasiewicz, prof. UKSW, oraz dr hab. Wandę Zagórską, prof. UKSW. Drugie sympozjum, o odmiennej tematyce od pierwszego, zostało zorganizowane przez dr hab. Hannę Liberską, prof. UKW, oraz dr Agnieszkę Bieńkowską (APS), a jego tytuł brzmiał Wybrane uwarunkowania trudności wchodzenia w rolę rodzica i jej realizacji. Trzecie sympozjum pt. Religijność człowieka w perspektywie czasu poprowadzili wspólnie dr hab. Małgorzata Tatala, prof. KUL, oraz prof. dr hab. Czesław Walesa. Każde ze zorganizowanych sympozjów dało zaczątek dyskusjom, które trwały również podczas przerw między wydarzeniami.

Sesje równoległe cieszyły się dużym zainteresowaniem uczestników konferencji ze względu na omawiane tematy przewodnie, którymi były m.in. punktualność i niepunktualność podejmowania zadań rozwojowych, oblicza rodziny, starość wobec wyzwań nowoczesności, funkcje poznawcze czy narzędzia badawcze i metody pomiaru zmiennych w psychologii rozwoju. Wystąpienia zaprezentowane w trakcie sesji równoległych odznaczały się dużą różnorodnością, co było efektem zestawienia ze sobą tematów „tradycyjnych” w nowej odsłonie i tych „nowoczesnych”. Rozważania przeprowadzone m.in. nad tożsamością pokazały, że w dobie Internetu warto zwrócić uwagę na związki tożsamości z funkcjonowaniem w sieci. Interesującym wątkiem, który zainicjował wiele pytań wśród uczestników, było zagadnienie cosplay’u i jego potencjalnego wpływu na kształtowanie się tożsamości młodzieży. Wspomniane tradycyjne ujęcie dotyczące tożsamości, ale w nowej odsłownie, przedstawiła dr Emilia Wrocławska-Warchala z Pracowni Testów Psychologicznych PTP. Pani Doktor w swoim wystąpieniu przybliżyła zagadnienie badania kształtowania się tożsamości rodzicielskiej z użyciem zmienionej wersji narzędzia badawczego, którym jest Wywiad biograficzny Dana Paula McAdamsa. Wiele wystąpień ujmowało wykorzystanie technologii w celu usprawnienia lub polepszenia funkcjonowania osób z różnych grup, a były to referaty, m.in. mgr Justyny Cieślińskiej (Instytut Matki i Dziecka) Wykorzystanie Wideotreningu Komunikacji w procesie terapii rehabilitacji neurorozwojowej niemowląt; dr hab. Agnieszki Maryniak, prof. UW, Od poczucia skuteczności do potrzeb komunikacyjnych. Wykorzystanie systemów opartych na eye-trackingu przez pacjentki z zespołem Retta; dra Arkadiusza Mańskiego i mgr Pauliny Anikiej (UG) Cyberoko jak element samodzielności w życiu pacjentów z dystrofią mięśniową Duchenne’a czy mgr Ewy Waszkiewicz Wirtualna rzeczywistość (VR) w badaniach w psychologii rozwoju – szanse i bariery. W sesji plakatowej przedstawiono 16 posterów, a tematy dotyczyły m.in. identyfikacji z awatarem, nowoczesnych metod psychoterapii zaburzeń odżywiania, psychologicznych efektów tatuowania się czy terapii integracji sensorycznej. Sesja plakatowa pozwoliła uczestnikom konferencji na indywidualną dyskusję z autorami plakatów i z pewnością stanowiła inspirację do nowych badań.

Podsumowując, XXVIII Ogólnopolska Konferencja Psychologii Rozwojowej umożliwiła naukowcom i praktykom dyskusję nad tym, jak w świecie pełnym technologii przebiega rozwój i jak psychologowie, oraz specjaliści z innych dyscyplin, mogą z niej korzystać w swojej pracy. Całość obrad odznaczała się wysokim poziomem merytorycznym. Ukazane zostały wyzwania, ale także i szanse, przed jakimi staje psychologia rozwoju w dobie dynamicznego postępu technologii cyfrowych. Kolejna cykliczna konferencja OKPR odbędzie się na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, a jej termin zostanie podany we wrześniowym numerze Biuletynu wydawanego przez PSPRC (https://www.psprc. edu.pl/biuletyn).

Martyna Kotyśko