Marzanna Farnicka Sprawozdanie z I Ogólnopolskiej Konferencji Parentologicznej „Rodzicielstwo w ujęciu interdyscyplinarnym” 15–16 maja 2019, Poznań

W dniach 15 i 16 maja 2019 roku odbyła się I Ogólnopolska Konferencja Parentologiczna na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Organizatorem był Zakład Psychologii Rozwoju Człowieka i Badań nad Rodziną Instytutu Psychologii UAM. Komitetowi Naukowemu i Organizacyjnemu przewodniczyła prof. UAM dr hab. Lucyna Bakiera. O ogromnym znaczeniu podejmowanej problematyki świadczy skład Komitetu Naukowego, w którym uczestniczyły także: prof. dr hab. Teresa Rostowska (UG), prof. UAM dr hab. Barbara Harwas-Napierała, prof. UO dr hab. Alicja Kalus, prof. UG dr hab. Maria Kaźmierczak, prof. KUL dr hab. Dorota Kornas-Biela, prof. UKW dr hab. Hanna Liberska oraz dr hab. Aleksandra Jasielska (UAM).

Organizatorzy wskazywali, że konferencja jest odpowiedzią na liczne głosy środowiska naukowego, poszukującego przestrzeni do refleksji i dyskusji na temat rodzicielstwa. Data konferencji również nie była przypadkowa, bowiem 15 maja ustanowiony jest Międzynarodowym Dniem Rodziny. Z założenia tematyka konferencji obejmowała szeroko rozumianą problematykę macierzyństwa i ojcostwa, nawiązując do takich zagadnień, jak: matki i ojcowie w zmieniającej się rzeczywistości społecznej, tradycyjne i współczesne wzory ról rodzicielskich, współczesny wizerunek rodzicielstwa w mediach, medyczne i prawne aspekty rodzicielstwa, rodzicielstwo w literaturze polskiej i światowej, sposób doświadczania rodzicielstwa, wychowawcze aspekty przekazu rodzicielskiego, krytyczne wydarzenia związane z rodzicielstwem oraz zagadnienia związane z możliwością wspierania rodziców na różnych etapach życia. Wydarzenie to skierowane było do naukowców, studentów i praktyków reprezentujących psychologię, nauki o rodzinie, pedagogikę, socjologię rodziny, prawo, demografię, teologię, kulturoznawstwo, medycynę oraz nauczycieli przygotowania do życia w rodzinie.

Oficjalne otwarcie konferencji odbyło się przy obecności Władz Wydziału i Dyrektora Instytutu Psychologii. Obrady rozpoczęły się wykładem plenarnym pod tytułem „Parentologia. Próba integrowania wiedzy naukowej o rodzicielstwie”, który wygłosiła prof. UAM dr hab. Lucyna Bakiera. W wykładzie wskazano konieczność interdyscyplinarnego podejścia do badań nad rodzicielstwem. Na tle rozważań nad dotychczasowymi nurtami badań w tym obszarze prof. Bakiera zaproponowała własne rozumienie parentologii i operacjonalizacje bazowych terminów. 

Drugi wykład plenarny, pod tytułem „Co to znaczy udane rodzicielstwo? Koszty i zyski wejścia w rolę rodzica”, wygłoszony został przez prof. UKW dr hab. Hannę Liberską. W wykładzie poruszono proces zachodzących zmian związanych z rodzicielstwem w ujęciu rozwojowym oraz osobowościowym. Podkreślona została zasadność podejścia systemowego do problemów dotyczących różnych aspektów rodzicielstwa. Po dwóch wykładach przewidziano czas na dyskusję, która przebiegała bardzo dynamicznie i była kontynuowana jeszcze w trakcie przerwy. 

Po przerwie przyszedł czas na sympozja i sześć sesji tematycznych, które odbywały się równolegle w dwóch dwugodzinnych blokach (między 13.00 a 15.00 i 16.00 a 18.00). Tematyka koncentrowała się na wielu aspektach funkcjonowania w roli rodzica i życia rodziny. I tak, rozważano między innymi kwestie dotyczące współzależności funkcjonowania rodziców i dzieci (prowadzenie: dr hab. Magdalena Błażek), wychowawczych aspektów rodzicielstwa (prowadzenie: prof. KUL dr hab. Dorota Kornas-Biela), rodzicielstwa w obliczu trudności (prowadzenie: prof. UZ dr hab. Iwona Grzegorzewska) i rodzicielstwa zagrożonego dysfunkcyjnością (prowadzenie: dr hab. Emilia Soroko). Przedstawiono także analizy dotyczące rodzicielstwa w kontekście biegu życia (przewodniczenie: prof. UŁ dr hab. Katarzyna Wałęcka-Matyja) oraz wybranych metod jakościowych i ilościowych w badaniu rodzicielstwa (przewodniczenie: prof. UG dr hab. Maria Kaźmierczak), a także rozpatrzono problemy odżywiania i jedzenia we współczesnej rodzinie (prowadzenie: dr Julita Wojciechowska). 

W drugim dniu konferencji (16 maja) zostały wygłoszone kolejne wykłady plenarne. Pierwszy, przygotowany przez dr Agatę Janiak pod tytułem „Oczywiste i nieoczywiste przykłady rodzicielstwa w literaturze polskiej”, ukazał różne sposoby funkcjonowania osoby w roli rodzica i doświadczenia rodzicielstwa prezentowane w literaturze. Wykład drugi, pod tytułem „Trudna droga do rodzicielstwa. Medyczne aspekty niepłodności”, przedstawił dr Andrzej Bręborowicz, który przybliżył współczesne badania nad biologicznymi uwarunkowaniami rodzicielstwa i niepłodności oraz osiągnięcia medycyny w tym zakresie – na świecie i w Polsce. Po wykładach plenarnych odbyła się dyskusja, podczas której poruszono wiele problemów dotyczących między innymi procedur medycznych i wsparcia psychologicznego udzielanego parom oczekującym potomka.

Odbyły się kolejne sesje tematyczne zebrane w dwóch blokach (12.30–14.30 i 15.30–17.30). Dotyczyły one pełnienia roli rodzicielskiej wobec dziecka o specyficznych potrzebach rozwojowych (przewodniczenie: część I – dr Anna Szudra-Barszcz) i część II – prof. UKW dr hab. Hanna Liberska), zróżnicowania rodzicielskich doświadczeń (przewodniczenie: dr hab. Aleksandra Jasielska), ograniczeń i możliwości podjęcia roli rodzicielskiej (przewodniczenie: dr hab. Magdalena Radkowska-Walkowicz), zaangażowania rodziców w systemie edukacji (przewodniczenie: prof. zw. dr hab. Magdalena Piorunek) oraz prawnych aspektów rodzicielstwa (przewodniczenie: dr Agnieszka Kilińska-Pękacz).

W programie Konferencji uwzględniono sesję studencką, którą poprowadziła dr Karolina Appelt. W trakcie tej sesji zostały przedstawione prace i badania zrealizowane przez studentów zainteresowanych problematyką rodzicielstwa, którzy reprezentowali różne ośrodki naukowe w Polsce (Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza i Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu).

Podsumowując wydarzenie naukowe, jakim była I Ogólnopolska Konferencja Parentologiczna, należy podkreślić, że zakładany cel inicjatorów i organizatorów Konferencji, dotyczący stworzenia „czasu i miejsca” do wymiany myśli i wyników badań nad parentologią w Polsce, został osiągnięty. W obradach uczestniczyli naukowcy i studenci z wielu uczelni wyższych w kraju: UAM, UJ, UO, UKW, UŁ, UŚ, UKSW, KUL, UR, USz, UG, SWPS (Warszawa), UZ, APS, UW, WSB, a także praktycy psychologowie, lekarze, pedagodzy, prawnicy i przedstawiciele innych profesji. W czasie konferencji zaprezentowano 4 wykłady plenarne oraz blisko 70 wystąpień przedstawionych w ramach sympozjum i 13 sesji tematycznych. Rozważano różne perspektywy teoretyczne i podejścia badawcze oraz dyskutowano o możliwościach efektywnego przekazu wiedzy na temat rodzicielstwa do szerokich grup odbiorców, a nie tylko do profesjonalistów pracujących w tym obszarze. Organizatorzy zadbali o warunki, które pozwoliły na spokojne i rzetelne przedstawienie wystąpień oraz na merytoryczną dyskusję. 

W tym miejscu należy dodać, że I Ogólnopolska Konferencja Parentologiczna „wystartowała” w czasie obchodów Jubileuszu 100-lecia Poznańskiej Psychologii oraz 100-lecia Uniwersytetu Poznańskiego. Zgodnie z obietnicą organizatorów kolejna konferencja parentologiczna w Poznaniu odbędzie się za dwa lata (2021 r.). 

Marzanna Farnicka